ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ

Γράφει ο Κωνσταντίνος Φούντας, Γυμναστής Προσαρμοσμένης Φυσικής Αγωγής, Κέντρο Ημέρας "Στην Αυλή του Κόσμου", Κεντρο Προσαρμοσμένης Φυσικής Αγωγής "Thera Play Center"

1. Τι είναι η προσαρμοσμένη φυσική αγωγή ?

Η προσαρμοσμένη Φυσική Αγωγή είναι σύνθετος όρος που ενσωματώνει γνώσεις και δεδομένα από πολλούς τομείς (φυσική αγωγή, ειδική αγωγή,  ιατρική ,ψυχολογία) για τη δημιουργία ενός ξεχωριστού και μοναδικού τομέα γνώσης .

Είναι η επιστήμη της ανάπτυξης, εφαρμογής και  παρακολούθησης ενός σχεδιασμένου εξατομικευμένου προγράμματος  φυσικής αγωγής για κάθε άτομο με αναπηρία.

Αναφέρεται στην προσαρμογή της διδασκαλίας ,των ασκήσεων και του περιβάλλοντος , προκειμένου να ικανοποιηθούν οι μοναδικές ανάγκες του ασκούμενου με αναπηρία.

2. Ποια τα ωφέλη της προσαρμοσμένης φυσικής αγωγής σε άτομα με ΔΑΦ ?

Η φυσική άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για  την υγεία, την ευεξία  και την ποιότητα ζωής όλων των ανθρώπων.  Η εκγύμναση του σώματος βοηθά τους ανθρώπους  στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και στην ανάπτυξη της  συνήθειας ενασχόλησης με φυσικές δραστηριότητες. Βελτιώνει τη φυσική κατάσταση, συμβάλλει στην πρόληψη ασθενειών και στη μείωση του άγχους ενώ προσφέρει  ένα αίσθημα ικανοποίησης ,βελτιώνοντας την  αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση . Ειδικότερα για τα άτομα με αυτισμό, η  Προσαρμοσμένη Φυσική Αγωγή  προσφέρει  πολλαπλά οφέλη και σε διαφορετικούς τομείς της καθημερινότητας , συμπεριλαμβανομένης  της βελτίωσης της συναισθηματικής κατάστασης και της κοινωνικοποίησης .

3. Ποιες οι προτεινόμενες αθλητικές δραστηριότητες και ποια τα οφέλη τους στα άτομα με ΔΑΦ?

Οι προτεινόμενες αθλητικές δραστηριότητες για τα άτομα με ΔΑΦ είναι η κολύμβηση, ο στίβος, το bowling, η ποδηλασία η θεραπευτική ιππασία και οι πολεμικές τέχνες. Οι προαναφερόμενες αθλητικές δραστηριότητες προκύπτουν  αφενός από τη μελέτη της σύγχρονης επιστημονικής βιβλιογραφίας και , αφετέρου , από   την προσωπική μου εμπειρία  στη διάρκεια της 15ετούς ενασχόλησης μου με την ειδική αγωγή και τον αθλητισμό.

Τα οφέλη που προκύπτουν από τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες είναι η  βελτίωση των κινητικών προτύπων και η εποικοδομητική  εκτόνωση της ενεργητικότητας. Επιπλέον, ο αθλητισμός σε οποιαδήποτε μορφή συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση των ατόμων με ΔΑΦ και στην ανάπτυξη δεσμών και σχέσεων  με άλλους ανθρώπους.

4. Πως επιλέγουμε την κατάλληλη αθλητική δραστηριότητα ?

Όπως  για κάθε άτομο που προτίθεται να ασκηθεί και να αθληθεί, θα πρέπει,  αρχικά, να αφιερωθεί χρόνος ώστε το άτομο με ΔΑΦ να γνωρίσει και να εξασκηθεί στα παραπάνω αθλήματα. Είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψιν  οι επιθυμίες και τα ΘΕΛΩ του ατόμου, ποιο άθλημα του προσφέρει μεγαλύτερη ευχαρίστηση  αλλά και οι υπάρχουσες συνθήκες από άποψη εγκαταστάσεων και προσβασιμότητας σε αυτές. Τέλος, λαμβάνονται υπόψη οι προβλεπόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες, εφόσον το άθλημα πραγματοποιείται σε υπαίθριο χώρο, όπως και η οικονομική διάσταση της δραστηριότητας. 

Συχνά, τα άτομα με ΔΑΦ έχουν περιορισμένες  ”ευκαιρίες “να επιλέγουν σε καθημερινή βάση πράγματα για τον εαυτό τους . Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να τους δοθεί η δυνατότητα να επιλέξουν την αθλητική δραστηριότητα που επιθυμούν.

5. Ποιες είναι οι κυριότερες προσαρμογές που πρέπει να πραγματοποιηθούν για μια επιτυχή συνεδρία προσαρμοσμένης φυσικής αγωγής?

Οι προσαρμογές είναι τρεις και διαφορετικές μεταξύ τους και αφορούν τις προσαρμογές στη διδασκαλία, το περιβάλλον αλλά και τις ασκήσεις. Όσον αφορά στη διδασκαλία θα πρέπει οι οδηγίες να είναι σύντομες και με κατάλληλο τόνο φωνής. Επιπλέον, οι ασκήσεις που επιλέγονται θα πρέπει να έχουν στόχο τη συμμετοχή ,να έχουν παιγνιώδη μορφή και να είναι στο επίπεδο ικανοτήτων του συγκεκριμένου ατόμου . Τέλος, οι περιβαλλοντικές προσαρμογές έχουν να κάνουν με τη διαμόρφωση ενός καθαρού και ασφαλούς χώρου άθλησης αλλά και την εκμάθηση των ορίων και την κοντινή επιτήρηση καθ’ όλη την διάρκεια της συνεδρίας.